Ανάδειξη, αξιολόγηση και βελτίωση των ιδιαίτερων ποιοτικών χαρακτηριστικών των Ελληνικών ποικιλιών φασολιού ‘Γίγαντες’ και ‘Ελέφαντες’ Πρεσπών

 

Σύντομη περιγραφή

Τα μεγαλόσπερμα φασόλια Γίγαντες και Ελέφαντες ανήκουν στο είδος Phaseolus coccineus L. και καλλιεργούνται ως «ξερά φασόλια» παραδοσιακά στην περιοχή της Πρέσπας. Οι σπόροι των γιγάντων έχουν βάρος 1000 σπόρων που κυμαίνεται από 1.200 μέχρι 1.800 γραμμάρια, ενώ οι σπόροι των ελεφάντων είναι μεγαλύτεροι σε μέγεθος, με βάρος 1.000 σπόρων πάνω από 1.800 γραμμάρια. Οι γίγαντες και οι ελέφαντες που παράγονται στην περιοχή των Πρεσπών είναι φημισμένοι για τη νοστιμιά τους, την καλή τους βραστικότητα και το ωραίο, μεγάλο λευκό χρώμα των σπόρων τους και κατέχουν ιδιαίτερη προτίμηση στο διαιτολόγιο των Ελλήνων, ως εθνικό φαγητό. Οι γίγαντες και ελέφαντες είναι σταυρογονιμοποιούμενα φυτά κάτι που επιτρέπει σε μεγάλο βαθμό τις τυχαίες διασταυρώσεις μεταξύ των ξένων και των γηγενών πληθυσμών γιγάντων και ελεφάντων. Ένας ακόμη λόγος υποβάθμισης της ποιότητας υπήρξε και η μηχανική ανάμειξη των σπόρων τους κατά την συγκομιδή τους. Το γεγονός αυτό δημιούργησε σοβαρά προβλήματα στη γενετική καθαρότητα των δύο γηγενών πληθυσμών και ο κίνδυνος οριστικής απώλειας των εξαιρετικών αυτών παραγωγικών και νόστιμων τοπικών πληθυσμών φασολιών Πρεσπών να είναι πολύ μεγάλος. Η κλασική Βελτίωση των φυτών που στηριζόταν σε διασταυρώσεις και επιλογή του επιθυμητού γενότυπου στο χωράφι αποτελούσε και αποτελεί μια χρονοβόρα και επίπονη διαδικασία. Όμως η ανάπτυξη της τεχνολογίας με την δυνατότητα που μας δίνει η αλληλούχηση του συνόλου του γονιδιώματος του κοινού φασολιού και οι μοριακές τεχνικές γενοτύπησης των ποικιλιών έχουν βοηθήσει στην επιτάχυνση της διαδικασίας και επίσης στην δημιουργία υπέρτερων γενοτύπων με ποιο αποτελεσματικό τρόπο. Οι σύγχρονες -ομικές τεχνολογίες μπορούν να βοηθήσουν στην συντόμευση του απαιτούμενου χρόνου. Με την μελέτη των φυτών μέσω των παραπάνω τεχνολογιών και την ανακάλυψη των γονιδίων που ελέγχουν συγκεκριμένα επιθυμητά χαρακτηριστικά είναι δυνατή οι ανάπτυξη λειτουργικών δεικτών. Σκοπός. Σκοπός του GrEaTest είναι η βελτίωσης του τοπικού πληθυσμού φασολιών “Γίγαντες” Πρεσπών και του τοπικού πληθυσμού φασολιών “Ελέφαντες” Πρεσπών με τη χρήση νέων καλλιεργητικών τεχνικών και επίσης νέων -ομικών τεχνολογιών ώστε οι νέοι πληθυσμοί (ποικιλίες) που θα προκύψουν να έχουν όλα τα χαρακτηριστικά των παραδοσιακών ντόπιων πληθυσμών χωρίς ξένες αναμείξεις και να εγγραφούν στον Εθνικό και Κοινοτικό Κατάλογο Ποικιλιών για να προστατευθούν από μελλοντικούς κινδύνους γενετικής ανάμειξης και απώλειάς τους. Επιμέρους στόχοι είναι α) η διερεύνηση της εφαρμογής νέων καλλεργητικών τεχνικών – βελτίωση μέσω του μιρκοβιώματος β) η καταγραφή και χαρτογράφηση της ενδοποικιλιακής παραλλακτικότητας των γηγενών ποικιλιών μεγαλόσπερμων φασολιών στον Ελλαδικό χώρο, με εφαρμογή μοριακών μεθόδων ταυτοποίησης, γ) η ανάπτυξη μοριακών δεικτών που θα επιτρέπουν την ταυτοποίηση των ποικιλιών με την υψηλή προστιθέμενη αξία σε οποιοδήποτε στάδιο της παραγωγικής διαδικασίας και δ) η ανάπτυξη νέων γονιδιωματικών εργαλείων και βελτιωτικών προσεγγίσεων με σκοπό την περαιτέρω βελτίωση της καλλιέργειας του μεγαλόσπερμου φασολιού και ε) η πραγματοποίηση δισταυρώσεων μεταξύ υπέρτερων γενοτύπων. Ως επακόλουθο διευκολύνεται ο έλεγχος διακίνησης και εμπορίας φυτικού γενετικού υλικού όπως επίσης ενισχύεται η διαδικασία πιστοποίησης των παραγόμενων προϊόντων και της αειφορικής παραγωγής τους.

Κωδικός MIS: 5029775

Προυπολογισμός: 155.650

Ημερομηνία ένταξης: 8 Μαΐου, 2018

Ημερομηνία ολοκλήρωσης: 7 Νοεμβρίου, 2021

Πρόγραμα Χρηματοδότησης: Ανταγωνιστικότητα Επιχειρηματικότητα και Καινοτομία

Τομέας RIS: ΑΓΡΟΔΙΑΤΡΟΦΙΚΗ ΑΛΥΣΙΔΑ

Έργο RIS: NAI

Ευρωπαϊκό Έργο: OXI

Φορείς

Μελέτες

No items found